10 σημεία Κλειδιά στην Αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας

 

Η παιδική παχυσαρκία έχει σημειώσει μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια παίρνοντας ανησυχητικές διαστάσεις. Ως παχυσαρκία ορίζεται η υπερβολική εναπόθεση λίπους που έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Ο τυπικός τρόπος μέτρησης της παχυσαρκίας στα παιδιά πρέπει να γίνεται με βάση τις καμπύλες ανάπτυξης και τις εκατοστιαίες θέσεις. Αυτά είναι ειδικά διαγράμματα που λαμβάνουν υπ’ όψιν το ΔΜΣ(δείκτη μάζας σώματος), το βάρος, το ύψος, την ηλικία και το φύλο.

Όταν ο ΔΜΣ βρίσκεται πάνω από την 95η εκατοστιαία θέση τότε το παιδί θεωρείται παχύσαρκο, ενώ όταν βρίσκεται μεταξύ 85ης και 95ης της εκατοστιαίας θέσης θεωρείται υπέρβαρο. Η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις παιδικής παχυσαρκίας. Εκτιμάτε πως τα σημερινά παιδιά δεν θα έχουν το ίδιο προσδόκιμο ζωής σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές λόγω των επιπλοκών της παχυσαρκίας και της ανθυγιεινής διατροφής!

Η παχυσαρκία οφείλεται στο περίσσευμα ενέργειας που αποθηκεύονται υπό μορφή λίπους. Δηλαδή όταν έχουμε ένα θετικό ενεργειακό ισοζύγιο κατά το οποίο η ενέργεια που παίρνει από την τροφή είναι μεγαλύτερη από αυτή που καταναλώνεται για τις ανάγκες του οργανισμού αλλά και τη καθημερινή φυσική δραστηριότητα του παιδιού, αυτή η περίσσεια αποθηκεύεται σε λίπος.

Ας δούμε τα 10 σημεία κλειδιά στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας:

1.Παραδεχτείτε το πρόβλημα
2. Δώστε το καλό παράδειγμα
3. Ποτέ το φαγητό και τα γλυκά ως ανταμοιβή
4. Επιλογή υγιεινών σνακ από το σπίτι
5. Περισσότερα φρούτα και λαχανικά
6. Ενθάρρυνση προς τον αθλητισμό
7.Περιορισμός χρόνου στη τηλεόραση
8. Όχι στερητικές δίαιτες
9. Αλλαγή συμπεριφοράς και τρόπου ζωής
10.Διατροφική εκπαίδευση

1. Παραδοχή του προβλήματος

Πολλές φορές υπάρχει υποεκτίμηση ή αδυναμία αναγνώρισης των γονέων όσον αφορά το αυξημένο βάρος του παιδιού τους και τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στη μετέπειτα ζωή του.  Αυτό επιβεβαιώνεται σε συχνή βάση από έρευνες που δείχνουν την άγνοια των γονέων όσον αφορά το θέμα της παιδικής παχυσαρκίας και τη μειωμένη ενημέρωσή τους. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητο οι γονείς να ενημερωθούν για το θέμα και να αλλάξουν τις λανθασμένες αντιλήψεις τους! Η παιδική παχυσαρκία λοιπόν είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων και πρόωρου θανάτου στην ενήλικο ζωή του από αυτά, προδιαθέτει επίσης πρώιμη ήβη, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, μυοσκελετικές παθήσεις κ.α. Και βεβαίως δε θα μπορούσαν να λείπουν και οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση και τάση για εξαρτήσεις.

2. Δώστε το καλό παράδειγμα

Το παιδί μιμείται τις διατροφικές συμπεριφορές αλλά και πρακτικές των γονέων και επίσης έχει αποδειχτεί πως η διατροφή των γονέων και της οικογένειας, συνολικότερα, επηρεάζει το βάρος των παιδιών. Οι καλές διατροφικές συνήθειες ξεκινούν από το σπίτι οπότε ένα σημείο κλειδί για την επίλυση της παιδικής παχυσαρκίας είναι οι γονείς και η μεγάλη επιρροή που ασκούν στο παιδί, ως πρότυπα προς μίμηση. Βελτιώνοντας λοιπόν τις δικές μας συνήθεις αποτελούμε το σωστό πρότυπο στη διατροφική διαπαιδαγώγηση αλλά και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών.

3. Ποτέ το φαγητό και τα γλυκά ως ανταμοιβή

Είναι από τα βασικά λάθη που πρέπει μα αποφύγουμε, τακτικές του τύπου: «φάε όλο το φαγητό σου και μετά θα σου δώσω σοκολάτα», «διάβασε και θα πάρουμε παγωτό» ή «πάρε ένα γλυκό για να μη κλαίς» το παιδί πρέπει να τρέφεται για να καλύψει το αίσθημα της πείνας και όχι να μάθει να συνδέει το φαγητό με δυσάρεστα συναισθήματα ή επιτυχίες και να στρέφονται σε αυτό για παρηγοριά, καλύτερα να επαινέσουμε και να γιορτάσουμε με έναν άλλο τρόπο, όπως να πάμε μια βόλτα ή να δούμε μια ταινία παρά να του δώσουμε ένα φαγώσιμο βραβείο.

4. Επιλογή υγιεινών σνακ από το σπίτι

Να υπάρχουν υγιεινές επιλογές στο σπίτι ως σνακ ώστε τα παιδιά να μάθουν να επιλέγουν υγιεινά τρόφιμα, χωρίς να έχουν την αίσθηση ότι οι γονείς τους επιβάλλουν τη δική τους άποψη. Μάθετε στο παιδί σας την αξία των φαγητών, ειδικά αυτών που είναι πλούσια σε βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία. Γεμίστε τη φρουτιέρα, αντί να αγοράζετε μπισκότα και τσιπς. Επίσης πρέπει να γίνει κατανοητό στο παιδί πως τα ανθυγιεινά σνακ τύπου (γαριδάκια, πατατάκια κ.α.) πρέπει να καταναλώνονται μια στο τόσο και όχι σε συστηματική βάση, όπως για παράδειγμα σε ένα παιδικό πάρτι.

5. Περισσότερα φρούτα και λαχανικά

Ένα μεγάλο μειονέκτημα που παρουσιάζεται στα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδία είναι πως δεν καταναλώνουν τις απαραίτητες μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Αν το παιδί δεν καταναλώνει λοιπόν φρούτα και λαχανικά θα πρέπει να βρούμε εναλλακτικές λύεις να τα εντάξουμε μέσα στο καθημερινό πρόγραμμα της διατροφής του. Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να βάλουμε τα λαχανικά σε μία σάλτσα ή να κάνουμε μπιφτέκια και σουβλάκια λαχανικών ή ακόμα να τα δοκιμάσουμε να τα μαγειρέψουμε και να τα σερβίρουμε με διάφορους άλλους τρόπους. Από την άλλη τα φρούτα θα μπορούσαν να ενταχθούν και σαν μιλκ σεικ μέσα στο γάλα τους.

Τέλος είναι λάθος όταν αρνείται να φάει για παράδειγμα τα λαδερά ή τα όσπρια να καταφεύγουμε στο να μαγειρεύουμε τηγανιτές πατάτες, αυγά ή ότι άλλο του αρέσει διότι με αυτό τον τρόπο δε πρόκειται να φάει ποτέ κάτι καινούργιο.

6. Ενθάρρυνση προς τον αθλητισμό

Δε πρέπει να παραβλέπουμε το ρόλο της άσκησης που συμβάλει στη σωματική διάπλαση, στη ρύθμιση του βάρους, στη ψυχολογία και τη συμπεριφορά του παιδιού. Πρέπει λοιπόν να μειωθούν οι ώρες που ασχολείται με τον υπολογιστή τη τηλεόραση ή το ταμπλετ και να καταναλώνει περισσότερο χρόνο στη φυσική του δραστηριότητα, χρειάζονται τουλάχιστον 30-40 λεπτά άσκησης 4-5 φορές την εβδομάδα. Μπορούν και οι γονείς να συμβάλουν σε αυτό καθώς μια οικογενειακή βόλτα ή μια βόλτα με τα ποδήλατα θα μπορούσε να είναι ευεργετική αλλά και να σφίξουν περισσότερο οι σχέσεις της οικογένειας!

7. περιορισμός χρόνου στη τηλεόραση

Όπως αναφέρθηκε και πριν η υπερβολική κατανάλωση του χρόνου στη τηλεόραση και τον υπολογιστή έχει αρνητικές επιπτώσεις στο παιδί καθώς στερείτε με αυτό η φυσική δραστηριότητα και ενθαρρύνεται ο καθιστικός τρόπος ζωής! Επίσης να πούμε πως πρέπει να απαγορευτεί το φαγητό μπροστά στη τηλεόραση γιατί είναι πιθανόν να μη νοιώσουν το αίσθημα κορεσμού και να φάνε μεγαλύτερες ποσότητες από όσο θα τρώγανε και επιπλέον έχουν τη τάση μετά προτιμούνε τις τροφές που διαφημίζονται.

 Μπορείτε να καθίστε οικογενειακώς να φάτε στο τραπέζι και να συζητήσετε για το πώς περάσατε τη μέρα σας!

8. Όχι στερητικές δίαιτες

Αυτό που πρέπει να επιτευχθεί αρχικά είναι το παιδί να σταματήσει να παίρνει βάρος. Στόχος δε είναι απαραίτητα να χάσει κιλά αλλά να διατηρηθεί σταθερό και να αυξάνεται το ύψος του με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να υπάρξει εξισορρόπηση. Αν κριθεί απαραίτητο αυτό πρέπει να γίνει με πολύ αργό ρυθμό της τάξης του 1 με 2 κιλών το μήνα. Οι στερητικές δίαιτες απαγορεύονται αφού το παιδί είναι στη ανάπτυξη και δε πρέπει να στερηθεί από θρεπτικά συστατικά. Καλό είναι να εξηγήσουμε στο παιδί πως θα πρέπει να τρώει υγιεινά, να μην του τονίζουμε πως κάνει δίαιτα και να αποτελέσουμε το σωστό διατροφικό παράδειγμα για αυτό.

9. Αλλαγή συμπεριφοράς και τρόπου ζωής

Η υιοθέτηση ενός προτύπου υγιεινής διατροφής όπως είναι η μεσογειακή είναι πολύ βοηθητική, έτσι μαθαίνει το παιδί τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων. Εξίσου σημαντική είναι η ένταξη του πρωινού στη καθημερινότητα. Το 1 ποτήρι γάλα δεν θεωρείτε πρωινό ούτε του δίνει την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται ώστε να ξεκινήσει τη μέρα του στο σχολείο. Επίσης σιγουρευτείτε πως τα παιδιά έχουν μια ισορροπημένη διατροφή και εκτός σπιτιού.

10. Διατροφική εκπαίδευση

Μάθετε στα παιδιά την αξία των υγιεινών τροφίμων και τα οφέλη των βιταμινών που παίρνουν από τις υγιεινές τροφές και εμφυτεύστε του πως η υγιεινή διατροφή είναι νόστιμη και καλή. Μπορείτε επίσης να μετατρέψετε τη βόλτα στο σουπερ μάρκετ σε διατροφική εκπαίδευση συμμετέχοντας στα ψώνια και διαβάζοντας τις ετικέτες τροφίμων, δίνοντας του επίσης την ευκαιρία να επιλέξει υγιεινά τρόφιμα καθώς επίσης φρούτα και λαχανικά της αρεσκείας του. Να θυμάστε πως η πραγματική διατροφική αξία του προϊόντος βρίσκεται στην ετικέτα και όχι στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας, εκεί επικρατεί το μάρκετινγκ!

Βασιλική Δαλάτση

 Διαιτολόγος- Διατροφολόγος , Αλεξανδρούπολη